Paulina Tendera, Wojciech Rubiś, Nowe Światło, Wydawnictwo Nowa Strona, Kraków 2017.

Nowe światło to książka, której autorzy – Paulina Tendera i Wojciech Rubiś – łączą erudycję, swobodę, sprawność myślenia, autentyczną fascynację przedmiotem badań oraz wyrazistą, antyrelatywistyczną postawę filozoficzną. Przestrzeń światła to dla nich nie tylko sztuka współczesna (szczególnie wyróżniona w książce sztuka polska) i metafizyka. Ich uwagi i inspiracje sięgają w stronę liczby, fizyki, zasady piękna, porządku świata, doświadczenia zmysłowego… Autorzy budują refleksję nad światłem, poruszając się w obszarze kultury zachodniej. Podkreślają znaczenie obecnego w niej zobiektywizowanego języka, służącego czytaniu treści i wartości dzieł sztuki. W efekcie książka to zbiór esejów prezentujących zagadnienia z pogranicza symboliki i teorii współczesnej sztuki światła, które ujęto klasycznym językiem filozoficznym. Klasyczna jest tu jednak tylko metoda. W książce nie znajdziemy referatów ani powtórzeń cudzych poglądów. Przeciwnie – tom warto wziąć do ręki właśnie dlatego, że pokazuje, jak można dzisiaj budować autorską filozofię sztuki.

Prof. Adam Wsiołkowski (Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie)

 

Książka niezwykła, osadzona w środowisku mentalnym strukturalnie rozpiętym między biegunami myśli Platońskiej a spuścizną Heglowskiej filozofii i metafizyki światła. Ze wszech miar ważne wydaje się w tej książce ontologiczne badanie procesu docierania do prawdy, ukazującej nowe znaczenia i sensy filozoficzne odnoszące się do światła. To badanie rozpina się pomiędzy teologią i aksjologią, w sposób szczególny rozszerzając zakres merytoryczny publikacji dr Pauliny Tendery pt. Od filozofii światła do sztuki światła. Wnikliwej analizie poddany jest tu sens światła rozpatrywany z perspektywy dziejów, kultury i cywilizacji, aż po współczesność z jej koncepcją końca sztuki. Jednym z podjętych wątków jest typowe dla współczesności przekroczenie granic świadomości ku transkulturowości, szczególnie w obszarze sztuki światła. To ontologiczne tropienie prowadzi do poznania prawdy (istoty rzeczy) i wnikliwej refleksji nad samą istotą (bytu-światła) oraz do pogłębionego refleksją doświadczenia estetycznego i wejścia w relacje ze sztuką światła. Książka prowadzi nas przez obiektywne konteksty Prawdy, Piękna i Dobra w Sztuce, tworząc przestrzeń tradycyjnych zasad myślenia, w której odnajduje się nasza współczesna, nowa tożsamość. Tak rozumiana analiza „rozplątywania tęczy” prowadzi autorów w obszar nauki, technologii i redefinicji doświadczenia estetycznego, odsłaniając nowe perspektywy dla sztuki światła. Światło zyskuje tu zupełnie nowy kontekst, co przekonuje mnie do wielokrotnych powrotów do tej książki, czego państwu życzę. Vive la Lumière!

Prof. Włodzimierz Szymański (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie).