Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Nauka

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Nawigacja Nawigacja

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wartości wschodu i wartości zachodu. Spotkania cywilizacji

Wartości wschodu i wartości zachodu. Spotkania cywilizacji

Wartości wschodu i wartości zachodu. Spotkania cywilizacji, red. Janusz Danecki, Andrzej Flis, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2005.

Zbiór esejów, poświęconych kulturom Czarnej Afryki, Bliskiego i Dalekiego Wschodu, poruszających problematykę oddziaływania na siebie kultur światowych. Autorzy analizują wzajemny wpływ koncepcji życia (filozoficznych, religijnych, politycznych itd.), pochodzących z różnych kręgów kulturowych. Próbują odpowiedzieć na pytanie, czego Zachód nauczył się od Wschodu w XX wieku, przybliżają podstawy muzułmańskiego fundamentalizmu i chińskiego konfucjanizmu, ale także, na przykład, zastanawiają się nad polisemizmem japońskim, czy buntem w kulturze i literaturze Iranu. Artykuły stawiają czytelnika w obliczu zagadnień jak najbardziej aktualnych, związanych z globalizacją, problemów, których rozwiązanie staje się koniecznością cywilizacyjną.

„W świecie XXI wieku, w którym znikają szybko dawne bariery geograficzne, a kontakty między reprezentantami odmiennych cywilizacji są już codzienną rutyną, wiedza o innych cywilizacjach traci swój dawny ekskluzywny charakter poznawczy i staje się w coraz większym stopniu wartością praktyczną: warunkiem rozumienia partnerów interakcji, ich wzorów zachowani, ideałów i dążeń. Ale nie tylko. Wiedza o innych cywilizacjach jawi się dziś także jako nieodzowny instrument racjonalnej polityki międzynarodowej i ważny element stabilnego ładu globalnego, łagodzącego nieznane wcześniej konflikty interesów powstające w łonie nowego świata: «świata wielobiegunowego».

Proces kurczenia się świata, z jednej strony, rozszerza zakres tolerancji i rozumienia innych, z drugiej jednak skłania liczne grupy ludzkie do reakcji obronnych i zamykają się w sobie, co może prowadzić do agresji. W wielu częściach świata narasta wrogość do Ameryki i Europy, a także nastroje niechęci wobec globalizacji, przejawiające się na ogół w atakach na wartości Zachodu. Ten nurt ideologiczny nazywany przekornie okcydentalizmem (w odpowiedzi na «orientalizm» Edwarda Saida), obecny jest we wszystkich środowiskach od Japonii po Bliski Wschód, a jego najbardziej złowieszczą manifestację stanowi terroryzm muzułmański. Obie te sprzeczne tendencje: tendencja dośrodkowa, związana z kurczeniem się postrzeganego świata do rozmiarów globalnej wioski i tendencja odśrodkowa, powodująca zamykanie się na obce wartości kulturowe, w coraz większym stopniu wyznaczają dynamikę wydarzeń XXI wieku."

(Słowo wstępne)