Robert Burton, Religijna melancholia, red. Izabela Trzcińska, tłum. A. Zasuń, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2010.

Celem serii "Thesaurus" jest prezentacja tekstów źródłowych, stanowiących świadectwo dynamiki kolejnych transformacji koncepcji racjonalności. Powstawały one w różnych miejscach i epokach, lecz łączą je dwa elementy. Pierwszy to poszukiwanie nowej formuły, w której można by pomieścić zmieniające się wyobrażenia dotyczące człowieka i świata. Drugi natomiast wyraża się w stwierdzeniu, że nawet jeżeli teksty te powstały poza Europą, to wywarły one istotny wpływ na myśl zachodnią. W tym kontekście najciekawsze wydają się te przekazy, które zostały napisane w czasach rozmaitych przemian dziejowych, kiedy przyjęte wcześniej rozwiązania przestawały wystarczać. 

„Religijna melancholia" Roberta Burtona jest częścią wydanej po raz pierwszy w 1621 roku „Anatomii melancholii" tegoż autora, w której zawarł on przejmujący opis ówczesnych przekonań naukowych i religijnych, encyklopedycznych wypisów, egzystencjalnych refleksji i swoistych fobii.  Opisując religijny aspekt melancholii starał się on udowodnić, że jest ona udziałem właściwie wszystkich ludzi na świecie jako owoc grzechu pierworodnego. Koncepcja człowieka wyrażona na kartach tej książki może się więc wydać wyjątkowo pesymistyczna, jednakże Burton wskazuje też na możliwość przezwyciężenia owego wszechogarniającego i pełnego smutku szaleństwa dzięki prostocie życia i biblijnej lekturze.