Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu Etiuda 4
Kierownik projektu: mgr Karolina Maria Hess
Czas trwania projektu: 01.10.2016-30.09.2017
Projekt ma na celu analizę specyfiki Towarzystwa Teozoficznego w Polsce – jego działalności (złożonych form organizacyjnych) oraz funkcjonowania idei teozoficznych wraz z analizą ich religijnych i filozoficznych założeń. Perspektywa, z której zostaną podjęte badania, rozpatruje teozofię polską na tle idei teozoficznych w Europie i na świecie w ostatnich dekadach XIX w. i I połowie wieku XX.
Kulturowe adaptacje teozofii w różnych krajach odbiegały od siebie; w Polsce recepcja idei była bardzo zróżnicowana, a jej interpretacje kreatywne. Idee sprowadzone do Polski przez artystów i absorbowane przez elity intelektualne, stosunkowo szybko stały się także przedmiotem zainteresowania szerszego grona odbiorców.
Teozofia sama w sobie jest zjawiskiem niezwykle interesującym z perspektywy badań naukowych. Jest synkretyzmem religijnym, modą kulturową o dużym oddziaływaniu, nurtem inspirującym artystów, naukowców i osoby poszukujące nowej duchowości. Organizacja ta w II połowie XX wieku zainspirowała rozwój New Age. Były z nią także związane m.in. masońskie loże mieszane jak Le Droit Humain czy organizacje stricte religijne jak Liberalny Kościół Katolicki.
Celem projektu jest przygotowanie pierwszej monografii teozofii w Polsce, obejmującej zarówno wprowadzenie teoretyczne, charakterystykę złożonych struktur organizacji polskich, jak i idei teozoficznych. Poza monografią (dysertacją doktorską) planowane jest także przygotowanie szeregu artykułów skierowanych do publikacji w czasopismach o zasięgu międzynarodowym oraz kontynuacja upowszechniania wyników prowadzonych badań poprzez udział w konferencjach naukowych w kraju i za granicą