Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Nauka

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Birla mandir – współczesne hinduistyczne kompleksy świątynne jako przykład modernizacji przez powrót do tradycji

Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu Opus 9

Kierownik projektu: prof. Marta Kudelska

Główni wykonawcy: dr Agata Świerzowska, dr Agnieszka Staszczyk

Pozostali wykonawcy: dr Paulina Tendera, mgr Natalia Nadkańska

Czas trwania projektu: styczeń 2014 – styczeń 2017

Projekt ma na celu zbadanie grupy świątyń, które zostały ufundowane na terenie Indii przez rodzinę Birla. Birlowie to majętna i znana ze swej działalności filantropijnej rodzina potentatów przemysłowych, którzy wspierają rozwój technologii, medycyny i szkolnictwa. Wśród sponsorowanych przez nich obiektów są także wspomniane świątynie. Znajdują się one w różnych miejscowościach, głównie na terenie północnych i środkowych Indii, i znane są powszechnie pod nazwą „Birla mandir". Wznoszono je poczynając od lat 30. do lat 80. XX w. Najstarsza świątynia, konsekrowana w 1939 r. i nosząca wezwanie Lakszmi-Narajan, znajduje się w Delhi. W pozostałych świątyniach głównymi obiektami kultu są różne bóstwa hinduistyczne, których wybór wydaje się być przede wszystkim podyktowany regionalną popularnością danego bóstwa. Dekoracja świątyń i rozmieszczenie wizerunków religijnych w bocznych sanktuariach wskazują wyraźnie, że w ogólnym zamierzeniu, każda świątynia ma służyć scaleniu różnych odłamów hinduizmu. Wśród przedstawień znajdziemy także odniesienia do nurtów religijnych poza hinduizmem, m.in. buddyzmu, dźainizmu, sikhizmu.

Projekt przewiduje udokumentowanie oraz szczegółową i interdyscyplinarną analizę kompleksów świątynnych ufundowanych przez rodzinę Birla. Jako podstawę przyjęto zreinterpretowaną perspektywę religijną z jej źródłami filozoficznymi. Wiele elementów wskazuje na to, że kompleksy świątyń Birla stanowią nieprzebrane źródło wiedzy na temat współczesnych relacji społeczno-politycznych, zmian kulturowych w Indiach oraz postaw religijnych społeczeństwa. Ze względu na to, że omawiane budowle są umieszczane w konkretnej sytuacji społecznej i politycznej, założyć można, że fundowanie miejsc kultu przez jedną z najbardziej wpływowych rodzin indyjskich, wiąże się z chęcią umocnienia ich potęgi w narodzie indyjskim (w wymiarze zarówno politycznym, jak i religijnym). Warto zastanowić się także na tym, jakie znaczenie ma w tym kontekście specyficzny synkretyzm myśli religijnej i filozoficznej, zarówno w obrębie tradycji indyjskich, jak tych powstałych poza subkontynentem.