Web Content Display Web Content Display

Web Content Display Web Content Display

Referat dr A. Świerzowskiej podczas VI Lubelskich Spotkań Antropologicznych

Antropologia narracji we współczesnej kulturze Od zniewolenia do zbawienia

 

 

W dniu 10 maja 2017 roku odbyły się VI Lubelskie Spotkania Antropologiczne. Tematem przewodnim tegorocznego spotkania była Antropologia narracji we współczesnej kulturze Od zniewolenia do zbawienia. Panele konferencyjne dotyczyły zagadnień: narracji w religii, narracji lokalnych i globalnych a także narracji krążących w różnych częściach świata. Osobny panel podejmował problematykę narracji ezoterycznych. Dr Agata Świerzowska (KPSC) wygłosiła w nim referat pt.: "Obrazy upadku i odrodzenia Polski w narracji ezoterycznej Eugeniusza Polończyka".

 

Konferencję zorganizowała Katedra Socjologii Kultury i Religii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II we współpracy z Kolegium Międzyobszarowych Studiów Indywidualnych Uniwersytetu Wrocławskiego, Komisją Nauk Filologicznych Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu oraz Zakładem Socjologii Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. 

Komitet Naukowy Konferencji

prof. dr hab. Wojciech J. Burszta (SWPS)

prof. dr hab. Piotr Chruszczewski (UWr, KNF O/PAN Wrocław)

dr Aleksandra R. Knapik (UWr, KNF O/PAN Wrocław)

dr hab. Marek Rembierz (UŚ)

doc. dr Wiesław Romanowicz (PSW)

 

 

 

Komitet Organizacyjny Konferencji

dr hab. Adam A. Szafrański (KUL)

dr Dorota Tomczyszyn (PSW)

dr Katarzyna Buczek (UO, KNF O/PAN Wrocław)

dr Krzysztof Jurek (KUL)

mgr Patrycja Paula Gas (KUL)

 

Koncepcję merytoryczną spotkania opracowała między innymi mgr Patrycja Paula Gas absolwentka KPSC.

 

Konferencja miała na celu zwrócenie uwagi na narracje w ich różnorodnych formach kulturowych, między innymi:

• narracje literackie i filmowe

• reportaże z miejsc ataków terrorystycznych oraz konfliktów wojennych

• narracje uzależnień (w tym od Internetu, pracy, polityki)

• narracje uwolnienia (w tym egzorcyzmy, narracje służące osiągnięciu spokoju duchowego, narracje terapeutyczne psychologów i duchownych)

• narracje w formie modlitwy

 

Organizatorzy zaprezentowali swoją propozycję badawczą w następujący sposób:

"Narracja organizuje dziś sposób postrzegania otaczającego nas świata, naszej tożsamości oraz relacji z innymi. We współczesnym świecie jej mnogość i fragmentaryzacja wpływa na formułowanie sądów poznawczych, estetycznych i moralnych. Jednocześnie polifonia narracji umożliwia dialog, a przez to wspólne konstruowanie i porządkowanie sensów. Różnorodność opinii nie wyklucza wspólnej narracji, wręcz przeciwnie, wzbogaca i dopełnia jej całkowity obraz, odzwierciedlając tym samym wielopłaszczyznowość naszej rzeczywistości. Dialog, krytyka i interpretacja zjawisk, postaw i emocji budują semantyczną przestrzeń, w której się poruszamy jako odbiorcy i uczestnicy kultury. Clifford Geertz, przywołując słynne zdanie Richarda Rorty'ego, iż granice naszego języka są granicami naszego świata, zaznacza, że „bogactwo naszych umysłów, skala znaków, z których interpretacją potrafimy sobie jakoś radzić, określają intelektualną, emocjonalną i moralną przestrzeń, w której zamyka się nasze życie”. W globalnym świecie stajemy przed wielkim wyzwaniem, gdyż owa skala znaków nieustannie się powiększa, a mimo to uniwersa symboliczne i narracje ulegają stopniowemu ujednoliceniu. Kulturowe, społeczne i polityczne zjawiska są szeroko komentowane i interpretowane nie tylko przez antropologów i socjologów, ale i przez dziennikarzy, polityków, blogerów oraz zwykłych użytkowników portali społecznościowych. Zasadny więc zdaje się głęboki namysł nad tym, czy to ośrodki akademickie, media masowe, czy może użytkownicy Internetu tworzą dyskurs o współczesnym świecie. W chaotycznej narracji niektóre słowa, zdania, a nawet metafory zaczynają tracić swoje pierwotne znaczenie. Nowe modele i wzory ich wykorzystania w konkretnych kontekstach są powtarzane i utrwalane w mediach. Na stałe wchodzą do repertuaru środków opisu rzeczywistości. Można zauważyć, że w obliczu mnogości narracji badacze nauk społecznych i humanistycznych stracili pozycje komentatorów i interpretatorów współczesnych zjawisk społecznych na rzecz publicystów i polityków. Postmodernistyczny liberalizm, strącając autorytety z piedestału, oddaje głos każdemu, prowadząc tym do obfitości dyskursów i opinii. Czasami wzbogaca to perspektywę, innym razem prowadzi do rozmycia pojęć lub mylnego zastosowania terminów. Nasuwa się pytanie, w jaki sposób współczesna antropologia ma radzić sobie z mnogością narracji. Warto się zastanowić, czy powinna przyjmować stanowisko obserwatora i komentatora, czy też angażować się w narrację publiczną, pomagając porządkować i interpretować aktualne problemy i zjawiska. Kolejnym wyzwaniem dla antropologów jest przejście od tradycyjnych metod badań na rzecz sztuki tworzenia tekstów antropologicznych (antropologia refleksyjna, autoetnografia, antropologia zaangażowana)."

Pełny program

Published Date: 12.05.2017
Published by: Agnieszka Kowalska